Yabancı El Sendromu(YES)

Yabancı El Sendromu (YES), genellikle sol el olmak üzere bir uzvun tamamen kontrolünün kaybedilmesiyle karakterize edilen; kolun rastgele kendi kendine hareket etmeye başladığı nadir görülen nörolojik bir hastalıktır. Bu durum aynı zamanda tıbbi olarak Uzaylı Uzuv Sendromu (ALS) ve Anarşik El olarak da adlandırılır. Genellikle bu sendroma, efsanevi film yapımcısı Stanley Kubrick'in 1964'te yönettiği, kahramanın Yabancı El Sendromu’ndan mustarip olduğu popüler İngiliz uzun metrajlı filmi Dr. Strangelove'dan ilham alınarak Dr. Strangelove Sendromu veya Strangelovian Hand adı da verilir.

Bu sinir sistemi hastalığı çoğunlukla yetişkinlerde, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülür; çocuklarda ise vakalar nadiren rapor edilmiştir. Yabancı El Sendromu’nun tanımlayıcı özelliği olan sol kolun aniden hareket etmesi, sarsıcı uzuv hareketleri gibi epilepsidekilere benzer bir görünüm çizse de Yabancı El Sendromu’nda raftan bir nesneyi almak, masanın üzerine yerleştirilen şeyleri hareket ettirmek gibi hareketler oldukça koordinelidir. Bu nedenle, Yabancı El Sendromu’nun nedenlerini ve semptomlarını saptamak, durumun kesin teşhisini sağlamak ve hastadaki rahatsız edici semptomları gidermek için tıbbi tedaviye başvurmak gerekir.

Yabancı El Sendromu’nun başlıca nedeni, el ve bacaklardaki uzuvların kas hareketlerini kontrol ve koordine etmekten sorumlu olan beynin birincil motor korteks bölümlerinde meydana gelen hasardır. Kas aktivitesine ilişkin bu kontrol merkezi arızalandığında ayrı bir sinyal mekanizmasına sahip paralel bir dizi sinir, sol kolun hareketlerini devralır ve her durumda nasıl davranacağını etkiler.

Yabancı El Sendromu’nun ayırt edici özelliği sol kolun vücuttaki diğer uzuvlardan ve kaslardan bağımsız olarak kendi özgür iradesiyle hareket etmesidir. Hareketler istemsizdir ancak senkronizedir. Nöbet veya titremelerden farklı olarak tamamen başka bir kişi tarafından kontrol ediliyormuş gibi veya sanki kendine ait bir zihni varmış gibi görünür. Sol elin hareketleri herhangi bir merkezi bilişsel monitör olmadan gerçekleşir ve tamamen farkındalık eksikliğinin sonucudur.

Sol elin faaliyetleri yeni açılmış bir kapıyı veya pencereyi kapatmak, düzgün bir şekilde giyilen bir kravatı çıkarmak vb. gibi sağ kola yönelik zıt hareketleri içerir. Sol el de aniden havada süzülebilir, çok inatçı olabilir ve acı çekebilir. Sol uzuv, obsesif kompulsif bozuklukta olduğu gibi mantıksal bir neden olmaksızın tekrar tekrar uzanıp yerden bir nesneyi alabilir.

Genel olarak Yabancı El Sendromu’na atfedilen semptomlar şunları içerir:

• Çoğunlukla vücudun diğer kısımlarına ve kıyafetlere istemsizce dokunma

• Herhangi bir nesneyi istemsiz kavrama

• Nesneleri bırakmada zorluk

• Kolun sebepsiz yere havaya yükselmesi

• Psikolojik mücadeleler: İnsanların ellerini kendi elleri olarak tanımayı bırakmalarına en sık neden olan semptomdur.

Şu anda Yabancı El Sendromunun tedavisi mevcut değildir. Bununla birlikte hastalık ilaçlar ve davranışsal terapi yoluyla kontrol edilebilir. Sinir sistemi kaslarını kontrol eden ve uzuvların rastgele hareket etmesini engelleyen reçeteli ilaçlar hekim tarafından verilir. Yabancı El Sendromu için davranışsal terapi, her zaman koldaki bir nesneyi tutmak veya herhangi bir spontan hareketten kaçınmak için kolu uzun süre vücuda yakın tutmak gibi sol elin hareket etmesini önleyen aktiviteleri içerir. Bu tedavi prosedürleri, profesyonel danışmanlar, terapistler ve psikologlardan oluşan bir ekip tarafından tavsiye edildiğinde sol elin hareketinin kontrol altında tutulmasına ve hastadaki sendromun semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olur.