Konya Bilim Merkezi İlimge

Bando Vagonu Etkisi

 Feyza Güsün
 3 dk  387

Bando vagonu etkisi etkisi, bir grup insanın bir davranışı veya inancı benimsemesinin ardından, bu davranışın ya da inancın diğer insanlar üzerinde de benzer şekilde yayılması fenomenidir. Bando vagonu etkisi, insanların sosyal çevrenin etkisi altında kalarak benzer davranışları sergilemeye teşne olduklarını göstermektedir.

Bando vagonu etkisi, insanların sosyal gruplarının; değerleri, inançları, davranışları ve tutumları üzerindeki etkisini açıklamak için kullanılan bir kavramdır. İnsanlar genellikle kendilerine benzer olan insanlarla ilişki kurarlar. Dahil oldukları grup içinde kabul görmek, aidiyet hissetmek ve diğerlerinin beğenisini kazanmak isterler. Kendi çevreleriyle etkileşim halindeyken bu çevrenin değerleri, normları, beklentileri ve davranışları yönünde eğilim sergilerler.


Bando vagonu etkisini tanımlarken öne çıkan başlıklar şunlardır:

Grup normları: Bir grup içinde bulunan insanlar, o gruba ait olma isteğiyle grup normlarına uymaya yatkındırlar. Eğer grup içinde belirli bir davranış veya inanç yaygınsa, diğer bireyler de benzer davranışları gösterir. 

Referans grupları: İnsanlar, kendilerini benzerlerine veya hayran oldukları kişilere benzeten referans gruplarına yönelir ve davranış kodları temin ederler.

Sosyal medya etkisi: Sosyal medya üzerinde popüler veya viral olan içerikler, trendler, fikirler diğer kullanıcılara yayılır ve onları etkiler.

Grup baskısı: Sosyal çevredeki grup baskısı, bireyin kendi düşünce ve davranışlarından vazgeçip grup içinde yaygın olan kanıya uymalarına yol açar. Bireyler; kabul görme, dışlanmama, beğenilme gibi motivasyonlarla grup normlarına uymayı yeğler.

İmitleme ve taklit: İnsanlar, çevrelerindeki diğer insanları gözlemleyerek ve taklit ederek öğrenme eğilimindedirler. Bir kişi çevresindeki bir başkasının davranışını veya tercihini beğenirse, benzer bir davranışı sergileme veya benzer bir tercihte bulunma eğilimi gösterebilir.

Sosyal çevre bando etkisini güçlendirebilir veya zayıflatabilir. İnsanların farklı sosyal çevrelerde bulunmaları, farklı gruplarla etkileşimde bulunmaları ve çeşitli perspektifleri gözlemlemeleri, bireysel düşünceye ve farklı tercihlere olanak sağlayabilir.


Eğer bando vagonu etkisinde kalındığı düşünülüyorsa bu atmosferden çıkmaya yardımcı olabilecek bazı stratejiler bulunmaktadır. Bunlar da kısaca şöyledir:

Bilinçli farkındalık geliştirmek: Etraf bilgisi ve boyutlu bilgi edinme süreci sağlıklı bir şekilde yürütülebilirse çevreye maruz kalmanın etkisi en aza indirgenebilir.

Araştırma ve öğrenme: Kişi kendi bilgi birikimini genişletmek için aktif araştırma yapmalıdır. Farklı perspektifleri keşfetmesi, düşüncelerini de geliştirecektir.

Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek: İddiaları sorgulamak, kanıtlara dayalı düşünmek ve mantıklı sonuçlara ulaşmak etki altında kalmayı zayıflatır.

Çeşitli bakış açıları geliştirmek: Farklı bakış açılarına açık olmak, dar bir grup düşüncesi yerine geniş bir perspektif geliştirmeye yardımcı olabilir.

Özgüven inşası: Kişi kendi değerlerine ve tercihlerine güvenmelidir. Diğer insanların beğenisini veya onayını kazanma ihtiyacını azaltmak, daha bağımsız bir şekilde hareket etmeye odaklanılmalıdır. Kişi dışarıdan gelen baskılara direnmeli ve kişisel değerler korunmalıdır. Kişi kendi isteklerini, ihtiyaçlarını ve hedeflerini göz önünde bulundurarak kararlar almalıdır.

Bando vagonu etkisinden kurtulmak kolay iş değildir. Sosyal varlık olmanın gereği her daim çevre ile ilişik düşünür ve hareket ederiz. Yukarıdaki stratejiler ise farkında ve bilinçli davranış geliştirmeye yardımcı olur.

#sürü psikolojisi #bando vagonu etkisi #sosyo psikoloji
0
0
0
Kaynakça

Yurdakul, Hasan. ‘’Medya ve Siyaset Perspektifinden Kamuoyu’’. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı 2,81-90, 2016.

Konak, Fatih. Civek, Funda. Özkahveci, Esra. ‘’Farklı Disiplinlerde Kavramsal Farklılaşma: Sürü Davranışı’’. Business, Economics and Management Research Journal, Cilt 5, Sayı 121-134, 2022.

Baddeley, Michelle. “Herding, Social Influence and Economic Decision-making: Psychological and Neuroscientific Analyses” Erişim Tarihi: 18.05.2023. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2827453/

“Herd Mentality Explained”. Erişim Tarihi: 18.05.2023. https://psychcentral.com/news/2017/02/15/herd-mentality-explained


BENZER MAKALE
Matematik Öğrenme Güçlüğü: Diskalkuli

Matematik Öğrenme Güçlüğü: Diskalkuli

Matematiğin sevilmeme nedenleri arasında yer alan öğretmen, okul ve çevre gibi faktörlerin yanında başka...

Beş Faktörlü Kişilik Modeli

Beş Faktörlü Kişilik Modeli

Kişilik, toplumda bireyleri birbirinden ayıran ve faklı kılan özellikler bütünüdür. Kişilerde ve...

Gestalt Teorisi ve İlkeleri

Gestalt Teorisi ve İlkeleri

Gestalt teorisine göre; bütün, parçaların toplamından farklı bir anlam ifade eder ve birey, bütünü...

Müziği Neden Seviyoruz?

Müziği Neden Seviyoruz?

Müziği seviyoruz çünkü bizi iyi hissettiriyor. Peki, neden kendimizi iyi hissetmemizi sağlıyor? 2001...

Kompulsif Biriktirme Hastalığı: Dispozofobi

Kompulsif Biriktirme Hastalığı: Dispozofobi

Daha önce ‘belki ileride işe yarar’ düşüncesi ile eşyalarınızı atamadığınız oldu mu? Başkalarının...

Somatik Bellek

Somatik Bellek

Somatik bellek, vücudun motor hareketlerini ve fiziksel deneyimlerini hatırlama yeteneğidir.

Renkleri Tatmanın, Sayıları Duymanın Yolu: Sinestezi

Renkleri Tatmanın, Sayıları Duymanın Yolu: Sinestezi

Synesthesia” kelime kökleri itibariyle Yunanca syn (birlikte) ve aesthe-sis (algılamak) olan iki kelimenin birleşiminden...

Bir İkna ve Retorik Sanatı: Kırmızı Sazan Safsatası

Bir İkna ve Retorik Sanatı: Kırmızı Sazan Safsatası

Retorik, iletişim yoluyla ikna etme sanatlarından bir tanesidir. Motive etmek veya bilgilendirmek için insanların...

Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Psikolog Abraham Maslow, 20. yüzyılın en tesirli psikologlarından biri olarak kabul edilmiş ve 1943 yılında yayımladığı...

Bilinçli Rüya Görmek

Bilinçli Rüya Görmek

Lusid rüya, kişinin rüya gördüğünün farkında olduğu ve rüyayı yönetebildiği rüya...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER