Konya Bilim Merkezi İlimge

Kılıç ve Kalkanın Tarihi

 Hatice Durak
 4 dk  895

Kılıç kelimesi Türkçe’nin pek çok lehçesinde “kılıç” şekilde kullanılmakta olup kimi lehçelerinde “kılınç, kilic, kilis ve kiliş” şeklinde kullanılmaktadır. Arapçadaki karşılığı “seyf” olan kılıç kelimesinin Farsça ve Osmanlı Türkçesindeki karşılığının da “şemşîr” şeklinde olduğu kaynaklarda geçmektedir.

Genellikle tek veya çift kenarlı bir gövdeye sahip, tutma sapıyla birleştirilmiş bir silahtır. Kılıçlar, savaş veya kişisel savunmada kullanılırlar. Farklı kültürlerin farklı ihtiyaçlarına ve mantık biçimlerine göre çeşitli şekillerde üretilmişlerdir. Kılıçların yapım maddeleri de kullanılış biçimlerine göre zamanla değişikliğe uğramıştır. Eski dönemlerde ham madde olarak bronz, demir ve çelik gibi metaller kullanılırken günümüzde daha modern çelik alaşımları tercih edilmektedir.

Kadim dönemlerden beri kahramanlığın, gücün ve bağımsızlığın önemli bir temsilcisi kabul edilen kılıçlar düz ve eğri şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Düz olan kılıçların iki tarafı, eğri olan kılıçların ise tek tarafı keskindir. Eğri olan kılıçların da sahip oldukları uzunluğa, şekline, enine ve görünümüne göre kendi içinde yatağan ve pala olmak üzere ikiye ayrıldığı bilinmektedir.

İlk kılıçlar ve kalkanlar M.Ö. 3000 yılında Mısır ve Mezopotamya'da ortaya çıkmıştır. Bu silahlar daha sonra diğer uygarlıklar tarafından da benimsemiş ve kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle de Antik Yunan ve Roma dönemlerinde kılıç ve kalkanlar yaygın olarak kullanılmıştır.


Kılıç, eski dönemlerden beri pek çok medeniyetin ve toplumun kıymet verdiği ve farklı anlamlar yüklediği bir araç olmuştur. Günümüzde ise genellikle tarihi canlandırma olaylarında, gerçekçi amaçlarla veya bir takım spor dallarında kullanılmaktadır. Bazı toplumlarda ise geleneksel olarak kılıç kullanma kültürü günümüzde de devam ettirmektedir. Örneğin Japonlar tarafından eski dönemlerde de kılıç olarak kullandığı bilinen katanalar gibi geleneksel kılıçlar, kendilerine has bir savaş sanatı olan kendo ve iaido gibi savaş sanatlarında kullanılmaktadır.

Kalkan kelimesinin ise Moğolcada koruma, müdafaa, kollama ve himaye gibi anlamlara gelen “kalka” kelimesinden türediği bilinmektedir. Ateşli silahların henüz icat edilmediği dönemde savaşçıların kullandığı kalkan; ok, mızrak, gürz ve kılıç gibi silahlara karşı korunmak amacıyla kullanılan bir savunma aracıydı. Genellikle tahta, metal veya deriden yapılmış bir yüzeyden oluşur ve savaşçının bedeninin tümünü veya bir kısmını korumak için kullanılırdı.

Kalkanlar, şekilleri açısından çeşitli tiplerde tasarlanmıştır. Örneğin, bazı kalkanlar yuvarlak veya ovalken bazıları üçgen şeklinde tasarlanmıştır. Kalkanların imal edilme şekilleri, onların kullanılma amaçlarına göre belirlemiştir. Örneğin bazı kalkanlar kullanan kişinin vücudunu kaplayacak şekilde büyük bir abetta yapılırken, bir kısmı ise daha küçük boyutta imal edilerek yalnızca bir bölgeyi korumak için kullanılmaktadır.


Orta Çağ'da kılıcın yanında kalkanların gelişimi de büyük bir hız kazanmıştır. Bu dönemde kalkanlar daha dayanıklı hale getirilerek metal kaplamalar ve metal çivilerle güçlendirilmiştir. Buna ek olarak zanaatkârlar, kılıç ve kalkanların üzerine dekoratif işlemeler yapmışlar, bu iki savaş aletini aynı zamanda sanatsal eserler haline de getirmişlerdir.

Ateşli silahların yaygınlaşmasından ve kılıç kullanımının zamanla azalmasından dolayı kalkanlar da eski önemini yitirmiş, kullanımı da gittikçe azalmıştır. Öyle ki kalkanlar günümüzde kılıçlarda olduğu gibi kalkanlar da bazı tarihi canlandırma gösterilerinde ve bazı geleneksel savaş sanatlarında kullanılmaktadır.

Kılıç ve kalkan, insanlık tarihi boyunca savaş ve savunmada kullanılan iki önemli silahtır. Bu silahların kullanımı gün geçtikçe azalmış olsa da toplumlar nezdinde sahip oldukları önem tarih boyunca devam etmiştir.

#kılıç #kalkan #savaş #silah #tarih
0
0
0
Kaynakça

Bozkurt, Nebi. “Kılıç”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/405-408. Ankara: TDV Yayınları, 2002.

Çoruhlu, Tülin. “Kalkan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/260-261. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.

Ögel, Bahaeddin. “Türk Kılıcının Menşe ve Tekâmülü Hakkında”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 6/5 (01 Ocak 1948), 431-460.

Sarioğlu, Halide - Özdemi̇r, Melda. “SAVUNMA SİLAHLARINDAN DERİ KALKANLAR Harbiye Askeri Müzesi Koleksiyonu”. Sanat Dergisi 22 (03 Nisan 2013), 85-97.


BENZER MAKALE
Öğretmen Değil Rehber

Öğretmen Değil Rehber

Çoğu zaman kendisine atfedilen kutsallıkla birlikte anılan öğretmenlik mesleğinin de bir tarihsel süreci...

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Sicarii olarak tanımlanan grup adını suikast faaliyetlerinde kullanılan hançerden almaktadır. Kısa ve kıvrımlı olan...

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Amerikan İç Savaşı, ekonomileri tarıma dayalı olan ve köleleri iş gücü olarak kullanan Güney...

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Suriye ve Mısır önderliğinde Arap Devletleri 1973 yılının 6 Ekim’ine denk gelen Ramazan ayının onuncu gününde,...

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar (Arz-ı Mev’ud), Tanrı'nın Hz. İbrahim'e ve onun soyundan gelenlere verdiğine inanılan...

Naziler ve Siyonist Ortakları

Naziler ve Siyonist Ortakları

Hitler'e karşı savaş başladığında neredeyse tüm Yahudi örgütleri müttefiklerle güçlerini...

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

Ortadoğu'yu kan gölüne çeviren İsrail'in kuruluş süreci de katliamlarla doludur. İsrail'in...

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

30 yıl savaşları 1618-1648 yılları arasında Almanya merkezli gerçekleşen ama bütün Avrupa’yı içine...

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

1578 yılında Portekiz Kralı, Muhammed El Mütevekkil’e destek vermek amacıyla ordusuyla Fas’a çıkarma...

Şekerin Acı Tarihi

Şekerin Acı Tarihi

Günümüzde neredeyse her alanda kullandığımız bir ürün olan şeker, Hindistan'dan başlayarak...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER