Konya Bilim Merkezi İlimge

Devlerle Mücadele Eden Şirket: İngiliz Doğu Hindistan Şirketi

 Kerim Emre Karabacak
 2 dk  370

Coğrafi keşiflerin başlattığı akımla Ümit Burnu’nu geçen İspanyol ve Portekizlilere ek olarak Hollandalı denizcilerinde bu yolculuğa çıkması Avrupa’da önemli bir yankı uyandırmıştır. 1599’da İngiliz deniz tüccarları güçlerini birleştirmek adına ticaret şirketi kurmuştur. Kraliyet ailesinin 31 Aralık 1600’de verdiği imtiyazla Hindistan ile ticaret yapmakla yetkili ihracat-ithalat şirketi haline gelmiştir.

Şirket 1601’de ilk ticaret seferini Malezya ve Endonezya’ya gerçekleştirmiştir. Oldukça kazançlı geçen bu seferden sonra Çin ve Hindistan’a seferler düzenlenmeye başlanmıştır. Şirket 1612’de Babür Sultanı Cihangir’den izin alarak Hindistan’da faaliyet göstermeye başlamıştır. Asya adalarına çeşitli seferler düzenleyerek ticaret araçları tanınmış ve çeşitli bölgelerde imtiyazlar elde edilerek bölgeye yerleşilmiştir. Şirket 1639 yılında Madras’ı kiralamış, 1661’de Bombay’ı almış ve 1690’da Kalküta limanını kurmuştur.

18. yüzyılda İngiltere adına hareket etme imtiyazı alan şirket daha fazla güçlenmiştir. 1717’de Hindistan’da kapitülasyonlar almıştır. 1757’de gerçekleşen Plassey Savaşı'nı kazanarak Hindistan’da 100 milyon insanın İngiliz hakimiyetine girmesinin önünü açmıştır. Hindistan’da önemli topraklar elde eden şirket zamanla zarar etmeye başlamıştır. 1784 yılında şirket ve idaresi altındaki topraklar İngiliz hükümetinin kontrolü altına girmiştir. 19. yüzyılın ortalarında şirket Hindistan’da en büyük sınırlarına ulaşmış, Hong Kong ve Singapur gibi önemli bölgeleri kontrolü altına almıştır. Hindistan’da 1.500.000 kilometre karelik bir bölgeyi kontrol etmiştir. 1814-1828 yılları arasında şirketin sattığı ve yönettiği malların değeri yaklaşık 140 milyon sterlindir.

Hindistan’da misyonerlerin sıklıkla ortaya çıkması ve işsizlik sorunu gibi çeşitli sebeplerden dolayı 1857 yılında ayaklanma ortaya çıkmıştır. Oldukça kanlı geçen isyanda pek çok Avrupalı öldürülmüştür. Ayaklanma Hint-İngiliz veya Müslüman-Hristiyan savaşına dönüşerek şirketin sonunu hazırlamıştır. Kraliçe Viktoria 1858 yılında devreye girerek şirketin bölgedeki yetkilerine son vermiş ve Hindistan’ı İngiltere’nin doğrudan hakimiyeti altına almıştır. 1873 yılında şirketin tüm hisseleri kraliyet ailesince alınarak kapatılmıştır.

#Doğu Hindistan Şirketi #İngiltere #Hindistan
0
0
0
Kaynakça

John Keay & Tyler Blethen, “The Honourable Company: A History of the English East India Company”, History, 24. Cilt 1. Sayı, 21-22.

K. Chaudhuri, “The Trading World of Asia and the English East India Company 1660-1760”, Cambırıdge Unıversıty Press, Cambırıdge, 1978.


BENZER MAKALE
Öğretmen Değil Rehber

Öğretmen Değil Rehber

Çoğu zaman kendisine atfedilen kutsallıkla birlikte anılan öğretmenlik mesleğinin de bir tarihsel süreci...

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Sicarii olarak tanımlanan grup adını suikast faaliyetlerinde kullanılan hançerden almaktadır. Kısa ve kıvrımlı olan...

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Amerikan İç Savaşı, ekonomileri tarıma dayalı olan ve köleleri iş gücü olarak kullanan Güney...

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Suriye ve Mısır önderliğinde Arap Devletleri 1973 yılının 6 Ekim’ine denk gelen Ramazan ayının onuncu gününde,...

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar (Arz-ı Mev’ud), Tanrı'nın Hz. İbrahim'e ve onun soyundan gelenlere verdiğine inanılan...

Naziler ve Siyonist Ortakları

Naziler ve Siyonist Ortakları

Hitler'e karşı savaş başladığında neredeyse tüm Yahudi örgütleri müttefiklerle güçlerini...

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

Ortadoğu'yu kan gölüne çeviren İsrail'in kuruluş süreci de katliamlarla doludur. İsrail'in...

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

30 yıl savaşları 1618-1648 yılları arasında Almanya merkezli gerçekleşen ama bütün Avrupa’yı içine...

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

1578 yılında Portekiz Kralı, Muhammed El Mütevekkil’e destek vermek amacıyla ordusuyla Fas’a çıkarma...

Şekerin Acı Tarihi

Şekerin Acı Tarihi

Günümüzde neredeyse her alanda kullandığımız bir ürün olan şeker, Hindistan'dan başlayarak...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER