Konya Bilim Merkezi İlimge

Brezilya’da Afrikalı Müslüman Ayaklanması: Malê İsyanı

 Havva Yılmaz
 4 dk  312

Male İsyanı, Malês olarak bilinen Müslümanların 1835 Ocak ayının son Pazar gününde kendilerine yapılan baskılar nedeniyle başlatmış oldukları ve Brezilya tarihinde önemli bir yer edinmiş bir başkaldırıdır. Brezilya'nın kuzeydoğusundaki Salvador da Bahia şehrinde Afrika doğumlu köleler ve azat edilmiş insanlar, kendilerini kölelikten kurtarmak ve bir İslam vatanı oluşturmak amacıyla hareketi başlatmışlardır. Afrikalı Müslümanların önderlik ettiği, köleliğe ve Katolik dininin üstünlüğüne karşı dinsel ve ırksal bir başkaldırıdır. İsyana çeşitli kökenlerden gelen gayrimüslim Afrikalılar da katılmıştır. Bu ayaklanma, Brezilya tarihindeki en önemli köle ayaklanmasıdır.

Müslümanların, Yoruba dilinde Malê olarak anılması, ayaklanmaya “Malê İsyanı” adının verilmesine yol açmıştır. İsyan ekonomik gerilemenin, artan yoksulluğun, askeri ve federalist başkaldırıların, sömürgecilik karşıtı duyguların olduğu kaotik bir dönemde gerçekleşmiştir.

Ayaklanma sadece beyazlara karşı değildi. Aynı zamanda melezleri ve yerli siyah Brezilyalıları yani Afrika doğumlu olmayan özgür siyahları da hedef aldı. Çünkü onlar da köle sahibi toplumun bir parçası olarak görülüyorlardı. İsyanın amacı Brezilya'daki statükoyu altüst etme ve köleci fikirleri bitirmekti.

Köleleştirilmiş Afrika halkının dini hegemonyasını temsil etmeseler de Malêler, onları esir alan birçok kişiden çok daha geniş bir kültüre sahipti. Okuma yazma bildikleri için önemli bir etkiye sahiplerdi. İslam, köleleştirilmiş insanların karanlığında dallanıp budaklandı ve insanlara direniş ruhu ve özgürlük arayışı kazandırdı.

İsyan Portekiz yerel rejimini, kölelerin kurtuluşu ve dini ritüelleri yerine getirme özgürlüğü için siyahlara uygulanan adaletsizlikleri ortadan kaldırmak için planlanmıştı. Bunun nedeni 1824 Brezilya Anayasası'nın 5. maddesinde Katolikliğin devlet dini olduğunu belirlemesinden bu yana köleleştirilmiş insanların kanunların dışında tutulmasıydı. Bu yasaya göre yalnızca Katoliklikler halka açık törenler yapma, tapınaklar inşa etme ve bunların bakımını yapma haklarına sahipti.

İsyanın sebepleri arasında sadece fiziksel kurtuluş değil aynı zamanda Bahía medreselerinde geliştirilen manevi öğretileri ve oradaki İslami eğitimi korumak da vardı. Bunun yanında isyan, sürgündeki ruhani liderlerle yeniden bir araya gelmek için verilen manevi bir mücadeleydi.

Malê Ayaklanması, Bahia Eyaleti’nin Salvador liman şehrindeki köleleştirilmiş Afrikalı Müslüman din adamları tarafından planlandı ve yönetildi. Liderler arasında Ahuna, Pacífico Licutan, Nicobé, Dassalu, Gustard ve silah satın almak için para toplayan ve planları Arapça yazan Luís Sanin vardı.

İsyanın planlaması için toplantılar önceden köleleştirilmiş insanların evleri, mahalleleri, işyerleri de dâhil olmak üzere Salvador'un çeşitli yerlerinde yapıldı. İsyana katılım, köleleştirilmiş nüfus içinde Afrika'da doğanlar ile Brezilya'da doğanlar arasındaki gerilim nedeniyle karmaşık hale geldi.


Köleleştirilmiş Afrika halkının dini hegemonyasını temsil etmeseler de Malêler, onları esir alan birçok kişiden çok daha geniş bir kültüre sahipti. Okuma yazma bildikleri için önemli bir etkiye sahiplerdi. İslam, köleleştirilmiş insanların karanlığında dallanıp budaklandı ve insanlara direniş ruhu ve özgürlük arayışı kazandırdı.

İsyan Portekiz yerel rejimini, kölelerin kurtuluşu ve dini ritüelleri yerine getirme özgürlüğü için siyahlara uygulanan adaletsizlikleri ortadan kaldırmak için planlanmıştı. Bunun nedeni 1824 Brezilya Anayasası'nın 5. maddesinde Katolikliğin devlet dini olduğunu belirlemesinden bu yana köleleştirilmiş insanların kanunların dışında tutulmasıydı. Bu yasaya göre yalnızca Katoliklikler halka açık törenler yapma, tapınaklar inşa etme ve bunların bakımını yapma haklarına sahipti.

İsyanın sebepleri arasında sadece fiziksel kurtuluş değil aynı zamanda Bahía medreselerinde geliştirilen manevi öğretileri ve oradaki İslami eğitimi korumak da vardı. Bunun yanında isyan, sürgündeki ruhani liderlerle yeniden bir araya gelmek için verilen manevi bir mücadeleydi.

Malê Ayaklanması, Bahia Eyaleti’nin Salvador liman şehrindeki köleleştirilmiş Afrikalı Müslüman din adamları tarafından planlandı ve yönetildi. Liderler arasında Ahuna, Pacífico Licutan, Nicobé, Dassalu, Gustard ve silah satın almak için para toplayan ve planları Arapça yazan Luís Sanin vardı.

İsyanın planlaması için toplantılar önceden köleleştirilmiş insanların evleri, mahalleleri, işyerleri de dâhil olmak üzere Salvador'un çeşitli yerlerinde yapıldı. İsyana katılım, köleleştirilmiş nüfus içinde Afrika'da doğanlar ile Brezilya'da doğanlar arasındaki gerilim nedeniyle karmaşık hale geldi.

#Brezilya #Afrikalı Müslümanlar #Kölelik #Male İsyanı
0
0
0
Kaynakça

Momodu, Samuel. “The Malê Rebellion in Brazil (1835)”, 30 Mart 2022. https://www.blackpast.org/global-african-history/events-global-african-history/the-male-rebellion-in-brazil-1835/

Shepherd, Verene A. "Review of Review of Slave Rebellion in Brazil: the Muslim Uprising of 1835 in Bahia", Social and Economic Studies 43 (1), 1994, 239-244.

Zakiuddin, Ustadh Kashif. “A Forgotten Uprising of Enslaved Muslims: The Brazilian Malê Revolt”. Islam21c. 25 Ocak 2023. Erişim: 03 Ekim 2023. https://www.islam21c.com/islamic-thought/history/a-forgotten-uprising-of-enslaved-muslims-the-brazilian-male-revolt/


BENZER MAKALE
Öğretmen Değil Rehber

Öğretmen Değil Rehber

Çoğu zaman kendisine atfedilen kutsallıkla birlikte anılan öğretmenlik mesleğinin de bir tarihsel süreci...

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Pelerinin Altındaki Hançer: Sicarii Suikast Örgütü

Sicarii olarak tanımlanan grup adını suikast faaliyetlerinde kullanılan hançerden almaktadır. Kısa ve kıvrımlı olan...

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Birlik ve Konfederasyon Mücadelesi: Amerika iç Savaşı

Amerikan İç Savaşı, ekonomileri tarıma dayalı olan ve köleleri iş gücü olarak kullanan Güney...

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Son İsrail-Arap Savaşı: Yom-Kippur Muharebesi

Suriye ve Mısır önderliğinde Arap Devletleri 1973 yılının 6 Ekim’ine denk gelen Ramazan ayının onuncu gününde,...

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar Efsanesi ve Siyonizm

Vaat Edilmiş Topraklar (Arz-ı Mev’ud), Tanrı'nın Hz. İbrahim'e ve onun soyundan gelenlere verdiğine inanılan...

Naziler ve Siyonist Ortakları

Naziler ve Siyonist Ortakları

Hitler'e karşı savaş başladığında neredeyse tüm Yahudi örgütleri müttefiklerle güçlerini...

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

İsrail’i Kuran Terörist Örgütler: Haganah, Irgun ve Lehi

Ortadoğu'yu kan gölüne çeviren İsrail'in kuruluş süreci de katliamlarla doludur. İsrail'in...

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

Protestanlık Uğruna Bir Savaş: 30 Yıl Savaşı

30 yıl savaşları 1618-1648 yılları arasında Almanya merkezli gerçekleşen ama bütün Avrupa’yı içine...

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

Üç Kralın Savaşı: Vadisseyl Muharebesi

1578 yılında Portekiz Kralı, Muhammed El Mütevekkil’e destek vermek amacıyla ordusuyla Fas’a çıkarma...

Şekerin Acı Tarihi

Şekerin Acı Tarihi

Günümüzde neredeyse her alanda kullandığımız bir ürün olan şeker, Hindistan'dan başlayarak...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER