Konya Bilim Merkezi İlimge

Hristiyanlığın En Önemli Bayramı: Paskalya

 Mustafa Mücteba Dikmen
 4 dk  572

Paskalya Bayramı'nda Hristiyanlar genellikle birbirine çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı, farklı renklere boyanan ve haşlanan Paskalya yumurtaları hediye etmektedir. Bu günde evlerde özel çörekler yapılır, mumlar yakılır ve dualar okunur. Peki, Hristiyanların kutladığı “Paskalya Bayramı” aslında nerden gelmektedir?

Paskalya Bayramı'nın temelde iki kaynağı bulunmaktadır. Bunlardan ilki "Ostara" isimli pagan bahar festivalidir. İkincisi ise Mısır'da kölelikten kurtulan Antik İsraillilerin göç hikâyesini anlatan "Fısıh Bayramı'dır". Hristiyanların paskalyayı kutlama nedeni "Fısıh Bayramıyla" ilişkili olan Hz. İsa’nın dirilişidir.

Paskalya “Dallar Bayramı”, paskalyadan önceki son pazar günü olan “çile haftası” ile başlar. Birkaç günün ardından "Kutsal Perşembe", "Kutsal Cuma", "Kutsal Cumartesi" ve "Paskalya Pazarı" ile son bulur.

Paskalya Efsanesi

Hz. İsa hayatta iken insanlar her yıl Kudüs’e "Fısıh Bayramını" kutlamaya gitmekteydi. Bayram birkaç gün sürüyordu, gelen aileler kuzu kurban edip yiyorlardı. Hz. İsa da geleneklere uyan bir Yahudi’ydi. Paskalya efsanesine göre "Dallar Bayramı’nda" yani paskalyadan önceki son pazar gününde Hz. İsa Kudüs'e eşeği üzerinde giriş yaptı. Şehre girişi esnasında insanlar Hz. İsa’yı alkışlıyor, eşeğinin bile tozlu zemine basmaması için yere palmiye yaprakları seriyorlardı. Kudüs o zamanlar Romalıların işgali altındaydı ve Yahudiler Hz. İsa’nın onları kurtaracağına inanıyordu. Romalılar Hz. İsa’nın bu kadar sevilmesinden hoşnut değildiler. Çok fazla güç topladığını düşünüyor ve korkuyorlardı. Efsaneye göre "Hamursuz Festivali'nin" akşamında Hz. İsa 12 havarisi ile birlikte şarap içti ve ekmek yedi. "Kutsal Perşembe" yani paskalyadan önceki son perşembe hala Hristiyanlar tarafından “son akşam yemeği” olarak kutlanmaktadır.


Hristiyanların inanışına göre Hz. İsa 12 havarisinden birinin, kendisini Romalılara satacağını biliyordu ama hala onları seviyordu. Sevgisini ve birbirlerine hizmet edebilmelerinin gerekliliğini göstermek adına havarilerinin ayaklarını yıkadı. Yemekten sonra Zeytindağı’na gitti ve gece yarısına kadar dua etti. Öleceğini bildiği için korkuyordu. Dua ederken Roma askerleri geldi ve Hz. İsa'yı yakaladılar. Havarilerinden Judas onu Romalılara satmıştı. Hz. İsa Roma valisi Pilatus tarafından tutuklandı. Pilatus Hz. İsa’ya Yahudilerin kralı olup olmadığını sordu. Oda Yahudilerin kralı olduğunu söyledi. Bunun üzerine Pilatus Hz. İsa'ya çarmıhta ölüm cezası verdi. Romalılar Hz. İsa'ya güldüler ve kafasına dikenden yapılmış bir taç taktılar. Gerileceği çarmıhı dağa Hz. İsa'ya çıkarttılar. Dağa vardıklarında çarmıhta gerilerek öldürüldü. Daha sonra annesi ve arkadaşları onu çarmıhtan indirip vücudunu bir bezle örttüler ve cesedi bir mağaraya sakladılar. Mağaranın girişine ise mezarı kapatması için devasa bir taş yerleştirdiler.

Paskalyanın ilk günü yani kutsal perşembe günü bazı kadınlar mezara bakmak için mağaraya gitmişlerdi ama mağaranın girişindeki devasa taşın kenara itildiğini ve mağaranın boş olduğunu gördüler. Bu kadar büyük bir taşı kimin kenara çekebileceğini anlayamıyorlardı. Birdenbire önlerinde bir melek belirdi ve İsa’nın hayata geri döndüğünü bildirdi. O gün akşam havariler yemek için toplanmışlardı. Birdenbire Hz. İsa ortaya çıktı. Tanrı tarafından diriltildiğini ve cennete alındığını havarilerine söyledi.

Paskalya Gelenekleri ve Barındırdıkları Anlamlar:

1) Paskalya Yumurtaları:

Dışarıdan bakıldığında sert bir taşa benzeyen ama içinde bir canlı yetişen yumurta birçok kültürde yaşamı simgeler. Bu olay ilkbaharda doğanın tekrar canlanmasını andırır.

2) Paskalya Yumurtası Aramak:

Pagan ilkbahar festivalinde insanlar birbirlerine süslü ve renkli yumurtalar verirlerdi. Hristiyanlık yayıldığında birçok piskopos bu geleneği yasakladı ama insanlar hala sevdiklerine yumurta hediye etmek istiyorlardı. Bundan dolayı yumurtaları saklıyorlar ve sevdikleri kişiler bu yumurtaları bulmaya çalışıyorlardı.

3) Paskalya Tavşanı:

Tavşan hızlı üreyen bir hayvan olduğu için doğurganlığı sembolize eder. Paganların paskalyayı kutlama nedeni olan doğurganlık tanrısının sembolü de tavşandı. Hristiyanlar da bunu kendi paskalyalarına dâhil ettiler.

4) Paskalya Kuzusu:

Paskalya kuzusu "Hamursuz Festivaline" dayanmaktadır. Yahudiler bu festivalde tanrıya bir çok baharatla hazırladıkları bir kuzu kurban ediyorlardı. Hz. İsa'da bu festivale katılıyordu. Son akşam yemeğinde öleceğini bildiği için kendisini “Tanrının Kuzusu” olarak adlandırmıştır.

Yukarıda anlatılanlar Hristiyan kültür ve kaynaklarında ifade edilenlere dayanarak kaleme alınmıştır. İslam literatürü, Kur'an ve sünnet temelli düşünüldüğünde konu daha farklıdır. Meselenin bu yönünü de bir başka yazıda kaleme alabilme temennisi ile konuyu tamamlıyorum.

#Paskalya #Hristiyanlık #pagan bahar festivali #Kudüs #son akşam yemeği #Paskalya yumurtaları #Paskalya tavşanı
0
0
0
Kaynakça

Frank, Daniela. “Mama, warum feiern wir Ostern?” Apotheken Umschau. 27 Mart 2013. Erişim 15 Ocak 2023. https://www.apotheken-umschau.de/familie/freizeit-alltag/mama-warum-feiern-wir-ostern-791999.html

Kaufmann, Sabine. “Religion: Ostern”. 03 Mart 2021. Erişim 11 Mart 2023. https://www.planet-wissen.de/kultur/religion/ostern/index.html

Infos zu feierlichen Anlässen wie Taufe, Konfirmation, Hochzeit & Trauer. “Ostern: Ursprung, Bräuche und Bedeutung – rauhes.de”. Erişim 15 Ocak 2023. https://www.rauhes.de/cms/ostern/


BENZER MAKALE
Hristiyanlıkta İkon Anlayışı

Hristiyanlıkta İkon Anlayışı

Yunanca “eikon” sözcüğünden gelen ikon veya ikona, imge, simge, tasvir anlamlarına gelmektedir....

İstanbul Fener Rum Patrikhanesi

İstanbul Fener Rum Patrikhanesi

1054 yılında Hıristiyan kiliseler arasında yaşanan büyük ayrılığın ardından İstanbul'da Roma'dan bağımsız...

Mabedin Kurtuluş Bayramı Hanuka

Mabedin Kurtuluş Bayramı Hanuka

“Işık Festivali”, “Makkabi Bayramı” olarak da bilinen Hanuka, Yahudiler tarafından her yıl Kislev...

Evanjelizm ve Amerika Örneği

Evanjelizm ve Amerika Örneği

Evanjelizm’in Amerika’ya girmesi ve burada sağlam şekilde inşa edilmeye başlaması, İngiltere’de ortaya...

Ölmüş Ataların Geride Kalanları Ziyarete Geldiği Gün: Bon Festivali

Ölmüş Ataların Geride Kalanları Ziyarete Geldiği Gün: Bon Festivali

Obon olarak da adlandırılan Bon festivali, Japonya’da “ataları anma bayramı” olarak kutlanmaktadır. Bon...

Caynizm ve Ahimsa Prensibi

Caynizm ve Ahimsa Prensibi

Caynizm’in dünya üzerinde tanınması ve yaygınlık kazanmasında etkili olan en önemli inanç “ahimsa”...

Şiilik ve Ana İlkeleri

Şiilik ve Ana İlkeleri

Şia, Hz. Peygamber’in vefatından sonra Hz. Ali’nin nass ile halife oluğuna inanır ve imametin kıyamete kadar...

Son Akşam Yemeği Tablosunun Kökeni ve Evharistiya

Son Akşam Yemeği Tablosunun Kökeni ve Evharistiya

Leonardo da Vinci denilince akla gelen eserlerinden biri de hiç şüphesiz Milano’da Santa Maria delle Grazie...

Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala

Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala

Yahudiler yüzyıllar boyunca seçilmiş halk olmaları nedeniyle kendilerini her zaman diğer toplumlardan ayrı tutmuş...

Sathya Sai Baba Hareketi

Sathya Sai Baba Hareketi

Aziz Shirdi Sai Baba'nın reenkarnasyonu olduğu kabul edilen Sathya Sai Baba'nın, Hindistan'da başlattığı...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER