Konya Bilim Merkezi İlimge

Antik Mısır’ın Sınırları Aşan “Ankh” Sembolü

 Raziye Betül Dikmen
 3 dk  1466

“Ankh” sembolü, “yaşamın haçı, hayatın sembolü” olarak bilinmekte ve düz bir haç üzerinde gözyaşına benzer bir halkadan oluşmaktadır. Diğer bütün dini sembollerde olduğu gibi Antik Mısır’dan günümüze ulaşan bu sembolün de birden fazla anlamı bulunmaktadır.


M.Ö. 3150 – 2613 tarihleri arasındaki süreci kapsadığı kabul edilen Eski Hanedan Dönemi’nde “ankh” sembolünün Antik Mısır’ın en tanınmış sembollerinden biri olduğu bilinmektedir. Bazı versiyonlarında süslemelerle bezeli olarak tasvir edilmiş olsa da genellikle düz bir haçın tepesine bir halka çizilerek gösterilmektedir. “Ankh” sembolünün yaşamı ve ölümü yani ölümün son değil başka bir hayata geçişi sembolize ettiğini kabul edilmektedir. Anahtara benzeyen bu sembolün ölüler dünyasının kapılarını açtığına inanılmaktadır. Bu nedenle ölmüş firavunların dudakları üzerine “ankh” sembolü yerleştirilmektedir. Ölen firavunun dudağına yerleştirilen bu sembolün enerjisiyle ölümsüzlüğün kilidinin açılacağına inanılmaktadır. Ayrıca mezar resimleri ve yazıtlar üzerinde yer alan tanrı tasvirlerinin ellerinde “ankh” sembolü tutar şekilde tasvir edildikleri, bunun da sonsuzluk anlamına geldiği bilinmektedir. “Ankh” sembolünün sonraki yaşam için geçişi ve sonsuzluğu sembolize etmesinin yanında Mısır uygarlığının ölülerine saygıyı simgelediği kabul edilmektedir.


“Ankh” sembolünün yaşam ve ölümü simgelemesi dışında farklı anlamlara sahip olduğuna da inanılmaktadır. Sembolün üzerinde yer alan halkanın Güneş'i temsil ettiği görüşünün dışında bu sembolün erkek ve kadını simgeleyerek yaşam döngüsüne vurgu yaptığı kabul edilmektedir. Araştırmacılar tarafından sembolle ilgili farklı iddiaların ortaya çıkmasında etkili olan şeyin bilgi ve belge yetersizliği olduğu bilinmektedir. Ancak sembolün temsil ettiği anlamla ilgili farklı açıklamalar bulunmasına rağmen Antik Mısır’da “ankh” sembolünün önemi açıkça görülmektedir.


Eski Hanedan Dönemi’nden itibaren kullanılan “ankh” sembolünün de içinde bulunduğu Mısır kültürü, bu dönemden sonra tahta geçen bazı kişiler tarafından tamamen yok edilmeye çalışılmıştır. Ancak bütün bu çabalara rağmen “ankh” sembolü sahip olduğu güçle çağının ötesine geçebilmeyi başarmış ve Mısır tarihi boyunca kullanılmaya devam etmiştir. Öyle ki, M.S. 4. yüzyılda Hıristiyanlığın hızla kabul gördüğü ve yayıldığı coğrafyalarda eski dine ait semboller kısa sürede yok edilirken “ankh” sembolünün kullanılmasına dair bir kısıtlama getirilmemiş aksine bu sembol Mesih aracılığıyla sonsuz yaşamı simgelediği kabul edilen Hıristiyan haçı haline dönüştürülmüştür. Kökenlerine rağmen güçlü bir sembol olması “ankh”ın sahip olduğu sınırların dışına çıkmasını sağlamış; Suriye, Anadolu, Girit gibi farklı coğrafyalarda benimsenmesine neden olmuştur.

#ankh #antikmısır #haç #sembol #hıristiyanlık
0
0
0
Kaynakça

Bunson, Margaret. Encyclopedia of Ancient Egypt. New York: Facts on File, 2nd Printing edition., 2002.

Mark, Joshua J. “The Ankh”. World History Encyclopedia. Erişim 25 Nisan 2023. https://www.worldhistory.org/Ankh/

Narçın, Ali. A’dan Z’ye Mısır. İstanbul: Ozan Yayıncılık, 2013.

tours, cleopatra egypt. “Ankh Symbol - The Facts & Meaning of the Egyptian Cross”. Egypt Tour Packages | Egypt Tours | Egypt Day Tours | Cruises in Egypt (blog), 08 Nisan 2020. https://www.cleopatraegypttours.com/travel-guide/the-egyptian-ankh-symbol-meaning/

“The Ankh: An Egyptian Symbol for Life”. 20 Temmuz 2020. Erişim 25 Nisan 2023. https://www.pyramidsland.com/blog/the-ankh-an-egyptian-symbol-for-life

BENZER MAKALE
İnsanlar Neden Kravat Takar: Kravatın Öyküsü

İnsanlar Neden Kravat Takar: Kravatın Öyküsü

Hemen hemen her erkeğin dolabında bulunan özel günlerde ya da işe giderken tercih ettiği kravatın tarihi M.Ö....

Baharın Habercisi Adonis Miti

Baharın Habercisi Adonis Miti

Yunan mitolojisinde “Adonis Miti” olarak bilinen, doğadaki ölüm ve yenilenmeyi sembolize ettiği kabul...

Mükemmelliğin Sembolü: Yin Yang

Mükemmelliğin Sembolü: Yin Yang

Birbirine dolanan siyah ve beyaz iki yarım dairenin, her iki tarafında zıt renklerden bir nokta bulunan Yin-Yang sembolü...

Renklerin Tarihi: Mavi Rengin Arayışı

Renklerin Tarihi: Mavi Rengin Arayışı

Maviyi yaygın bir renk olarak düşünmek doğaldır. Mavi, gökyüzü ve okyanus ile ilişkilendirilir....

Duygu ve Gösterişli Güzelliğin Sanata Yansıması: Barok

Duygu ve Gösterişli Güzelliğin Sanata Yansıması: Barok

Barok kelimesi Portekizce “tam yuvarlak olmayan şekilsiz inci” anlamına gelen “barroco” kelimesinden...

Dünyanın En Küçük Ülkesi Vatikan

Dünyanın En Küçük Ülkesi Vatikan

Vatikan, 44 hektarlık bir yüz ölçümüne sahip olması nedeniyle dünyanın en küçük...

Sâmerrâ Ulu Camii ve Koni Biçimli İlginç Minaresi

Sâmerrâ Ulu Camii ve Koni Biçimli İlginç Minaresi

Samarra Ulu Camii, Irak'ın Samarra şehrinde bulunmaktadır ve Sâmerrâ 'da bulunan en önemli tarihi...

Bir Ramazan Geleneği: Hurmalar

Bir Ramazan Geleneği: Hurmalar

Hurma palmiyesi olarak bilinen büyük bir ağaçta yetişen hurma dünyanın en tatlı meyvelerinden biridir....

İslam'ın İkinci Büyük Buluşması: Bishwa Ijtema

İslam'ın İkinci Büyük Buluşması: Bishwa Ijtema

Bishwa Bengalce "dünya", ijtema ise Arapça 'içtima' yani "toplantı" anlamına gelir. "Dünya...

Zen İksiri: Huzuru Keşfetmenin Yolu

Zen İksiri: Huzuru Keşfetmenin Yolu

Japon çay seremonisinin kökleri Zen Budizmi’nin ilkelerine dayanmakta ve Japonca chado/sado (çay...

ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER